ชาชั้นเยี่ยม

ชาเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมตลอดมาในทุกยุคทุกสมัย หลากหลายเชื้อชาติ กล่าวกันว่าชามีต้นกำเนิดจากประเทศจีน ในสมัยราชวงศ์ถัง  โดยได้มีการค้นพบในคัมภีร์ชาที่เขียนโดยลู่อี่ว์ ซึ่งได้ผสมผสานปรัชญาลัทธิขงจื้อ เต๋า และพุทธเข้าด้วยกัน โดยระบุไว้ว่าการดื่มชา การชงชาและการบริการชาเป็นกิจกรรมทางสังคมที่นำมาซึ่งความสมัครสมานสามัคคี เป็นการกล่อมเกลาจิตใจให้ปราณีต สงบเย็น ต่อมาเมื่อสมัยราชวงศ์ซ่ง คติแห่งการดื่มชาได้พัฒนาไปสู่การเป็นศิลปะแห่งชีวิต การดื่มชาเป็นมรรควิธีหนึ่งในการประจักษ์แจ้งแห่งตน

ต่อมาชาได้รับความนิยมมากในยุโรป เมื่อชาวอังกฤษปกครองภูมิภาคเอเชีย จึงได้มีการนำชาจากเอเชียเข้าไปในยุโรป และก่อเกิดเป็นธรรมเนียมการดื่มชาขึ้นในยุโรป โดยเฉพาะประเทศอังกฤษ การดื่มชาเป็นธรรมเนียมปฎิบัติที่ “ผู้ดี” นิยมดื่มกันเป็นเวลา เรียกว่า ” tea time หรือ tea break time – เวลาน้ำชา” จนเมื่อมีความต้องชาจำนวนมากขึ้นและก้าวไปสู่การเป็นธุรกิจการค้า อังกฤษก็ให้คนเอเชียเป็นฐานการผลิตชา เช่นในศรีลังกา เมืองซีลอน จนเราได้ยินกันชาหูว่า “ชาซีลอน”

วัฒนธรรมการดื่มชาได้ถูกค้นพบในหลายภูมิภาคบนโลกมากขึ้น ในประเทศญี่ปุ่นเองก็พบการนิยมดื่มชากันมาก จนมีผู้กล่าวว่าการดื่มชาของญี่ปุ่นคือศิลปะ หรือคือปรัชญาขั้นสูง ที่ผสมผสานปรัชญาของเซ็น รวมถึงปรัชญาของบูชิโด การชงชามีพิธีรีตรองมากมายพอ ๆ กันขั้นตอนการดื่ม

สำหรับในประเทศไทยนั้นก็นิยมดื่มชามานาน นิยมทุกชนชั้น บ้างดื่มแก้หนาว บ้างใช้รับแขก บ้างถวายพระ ชุดน้ำชาสวย ๆ จึงมักไว้รับแขกกับถวายพระ ชุดน้ำชาสวย ๆ เป็นเครื่องแสดงฐานะและอำนาจของผู้ครอบครองได้อีกด้วย การล้อมวงดื่มชายังทำให้เกิดแลกเปลี่ยนความรู้ความคิด ข่าวสาร และความเป็นไปของผู้คนในชุมชนได้เป็นอย่างดี

ชาจีนที่เรียกว่าเป็นชาชั้นเยี่ยมนั้น ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยในการนำมาพิจารณา แต่หนึ่งปัจจัยสำคัญที่ขาดไม่ได้นั้นก็คือ “ฤดูกาล” เพราะชาวจีนมีหลักในการดื่มและเก็บเกี่ยวใบชาตามฤดูกาล ดังนั้นการดื่มชาให้ถูกตามหลักของชาวจีนควรดื่มตามฤดูกาลด้วยเช่นกัน

ฤดูใบไม้ผลิ ควรดื่มชาดอกไม้ เพราะดอกไม้หาง่าย

ฤดูร้อน ควรดื่มชาเขียว เพราะสามารถช่วยขจัดสารพิษได้

ฤดูใบไม้ร่วง ควรดื่มชาอู่หลง เพราะมีฤทธิ์เป็นกลาง ไม่ร้อน ไม่เย็น

ฤดูหนาว ควรดื่มชาแดง เพราะช่วยทำให้ร่างกายอบอุ่น